Herhangi bir suçtan şikayetçi olmak, mahkemeler aracılığıyla kişi veya kuruluşlar aleyhinde hak talebinde bulunmak dava açmak anlamına gelir. Mahkemeler gerekli işlemleri yapmak için araya girerek dava sürecini yürütür ve bireylere hakkını teslim ederler.
Dava açmak uzun veya karışık bir süreç değildir. Yetkili mahkemeye verilecek olan bir dilekçe ile dava açılması mümkündür. Dilekçeyle beraber eğer gerekiyorsa harç ve gider avansının da yatırılması gerekir. Her dava harca tabi değildir ancak gider avansı ödemesi yapılması gerekmektedir.
Yapılacak olan bu işlem son derece basit ve süreç gerektirmese de, dava açmanın bir takım önemli yasal sonuçları ve mali yükleri bulunur. Bunun yanı sıra dava süreci uzun bir zaman alabilecek ciddi bir iştir. Bu durum göz önünde bulundurularak ve gerekli zemin hazırlanarak dava açılması, sonuçlarının da ciddi olabileceğinin farkında olunması önemlidir.
Bireylerin haksızlığa uğradığını düşündüklerinde karşı taraf aleyhine dava açmaları anayasal haklarıdır. Ancak kişinin bu hakkını kullanırken olayı detaylı biçimde değerlendirmesi gerekir. Bu nedenle davanın kazanılması ve kaybedilmesi durumlarının araştırılması gerekir. Çünkü her iki durumda da davanın belli bir süreci ve maliyeti olacaktır.
Dava için yanlış mahkemeye başvuru yapmak zaman ve hak kaybına neden olabilir. Bundan kaçınmak için ilk olarak hangi mahkemenin konuyla ilgili ve hangi yer mahkemesinin yetkili olduğunun doğru şekilde tespit edilmesi gerekir. Yani dava açmadan önce avukattan yardım alınması hata riskini ortadan kaldıracaktır.
Her dava için bireylerin kendisine özel bir avukat tutması da gerekmez. Avukat yardımı olmadan da dava açmak mümkündür. Özellikle maddi konuda zorluk yaşayan ve avukat masraflarını karşılayamayacak olan kişilerin adli avukat tutma olanakları da bulunur. Ancak bunun için belli şartlar vardır.
Dava dilekçesi dava sürecinde en önemli araçlardan birisidir. Bu dilekçede dava açılmasına neden olan olayın detaylı ve eksiksiz biçimde anlatılması gerekir. Aşırı detaya inmek, davayla alakasız konuları dilekçeye eklemek dava sürecine zarar verebilir.
Dilekçenin maddeler halinde yazılması, eğer mevcutsa ek ve delillerin dilekçe arkasına sıra numarası ile konulması yeterlidir.